Yanacaq Səmərəliliyi üçün 7 Əsas Məsləhət

Neçə Növ Avtomobil Yanacağı Mövcuddur?
Avtomobillərdə istifadə edilən əsas yanacaq növləri aşağıdakılardır:

-Benzin (Petrol)
Ən geniş yayılmış yanacaq növüdür. Benzin mühərrikli avtomobillərdə istifadə olunur və müxtəlif oktan dərəcələrinə (AI-92, AI-95, AI-98) malikdir.

-Dizel (Diesel)
Dizel mühərrikli avtomobillər üçün nəzərdə tutulub. Daha az yanacaq sərfiyyatı ilə seçilir, xüsusilə uzun məsafəli sürüşlərdə effektivdir.

-Elektrik (Electric)
Elektrik avtomobillərində (EV) istifadə olunur. Tamamilə batareya ilə işləyən avtomobillər sıfır emissiya yaradır və ekoloji cəhətdən daha təmizdir.

-Qaz (LPG və ya CNG)

• LPG (Liquid Petroleum Gas): Mayeləşdirilmiş neft qazı. Ekonomik və nisbətən təmiz yanacaq növüdür.
• CNG (Compressed Natural Gas): Sıxılmış təbii qaz. Daha ucuz və ekoloji cəhətdən daha üstün variantdır.

-Hibrid (Hybrid)
Benzin və elektrik enerjisi ilə işləyən avtomobillər bu kateqoriyaya daxildir. Yanacaq sərfiyyatını azaltmaq üçün hər iki sistem birgə işləyir.

-Hidrogen (Hydrogen)
Hidrogen yanacaq elementləri ilə işləyən avtomobillər ekoloji təmizdir və emissiya kimi yalnız su buxarı buraxır. Hələ geniş yayılmasa da, gələcəyin texnologiyası hesab edilir.

-Bioyanacaq (Biofuel)

• Biodizel: Bitki yağlarından və ya heyvan yağlarından istehsal olunur.
• Bioetanol: Bitki şəkərlərinin fermentasiyası ilə istehsal edilir və benzinin tərkibinə əlavə olunur.

Hər bir yanacaq növünün üstünlükləri və çatışmazlıqları mövcuddur və avtomobil seçərkən bu faktorlar nəzərə alınmalıdır.

Mövcud Olan Yanacaq Növlərinin Üstünlükləri və Çatışmazlıqları Hansılardır?

Benzin (Petrol)

Üstünlükləri:

• Daha geniş yayılmışdır: Benzin yanacağı üçün demək olar ki, bütün yanacaqdoldurma məntəqələrində xidmət var.
• Sakit işləyən mühərriklər: Benzin mühərrikləri dizellə müqayisədə daha səssiz işləyir.
• Yüksək sürət performansı: İdman avtomobillərində daha üstün göstəricilər göstərir.

Çatışmazlıqları:

• Yüksək qiymət: Benzin dizel və qazla müqayisədə adətən daha bahadır.
• Az yanacaq effekti: Daha çox sərfiyyata malikdir, xüsusən də uzun məsafələrdə.
• Ətraf mühitə təsir: Karbon qazı emissiyası yüksəkdir.

Dizel (Diesel)

Üstünlükləri:

• Daha az sərfiyyat: Uzun məsafələr üçün daha qənaətlidir.
• Daha çox fırlanma anı: Yük maşınları və SUV-lər üçün daha uyğundur.
• Uzunömürlü mühərriklər: Dizel mühərrikləri daha möhkəm və davamlı olur.

Çatışmazlıqları:

• Yüksək ilkin qiymət: Dizel avtomobilləri adətən benzinlə işləyən avtomobillərdən daha baha qiymətə ola bilir.
• Soyuq havada problemlər: Aşağı temperaturda dizel yanacağı donma riski yaradır.
• Ətraf mühitə təsir: Azot oksidlərinin və digər zərərli hissəciklərin emissiyası yüksəkdir.

Elektrik (Electric)

Üstünlükləri:

• Sıfır emissiya: Ekoloji təmizdir, karbon izi yaratmır.
• Aşağı istismar xərcləri: Elektrik avtomobillərinin texniki qulluq xərcləri daha azdır.
• Sakit sürüş: Elektrik mühərrikləri tamamilə səssiz işləyir.

Çatışmazlıqları:

• Batareya məsafəsi məhduddur: Tam yükləmə ilə qət edilə bilən məsafə hələ ki, məhduddur.
• Uzun yükləmə vaxtı: Batareyanın tam dolması saatlarla vaxt ala bilər.
• Şarj məntəqələrinin məhdudluğu: Hər yerdə kifayət qədər şarj məntəqəsi mövcud deyil.

Qaz (LPG və ya CNG)

Üstünlükləri:

• Daha ucuz yanacaq: Qaz digər yanacaq növlərinə nisbətən daha sərfəlidir.
• Daha az emissiya: Qaz benzindən və dizeldən daha az zərərli qaz buraxır.
• Avtomobilin istismarını uzadır: Mühərrikdə daha az çirklənmə yaradır.

Çatışmazlıqları:

• Bağlantı xərcləri: Qaz sisteminin quraşdırılması əlavə xərc tələb edir.
• Gücə təsir: Avtomobilin ümumi güc göstəricilərində azalma ola bilər.
• Məhdud yanacaqdoldurma məntəqələri: LPG və CNG hər yerdə mövcud deyil.

Hibrid (Hybrid)

Üstünlükləri:

• Yanacağa qənaət: Şəhər şəraitində daha az sərf edir.
• Ekoloji üstünlük: Elektrik və benzin birlikdə işləyərək emissiyanı azaldır.
• Daha səssiz işləmə: Hibrid avtomobillər səssiz və rahatdır.

Çatışmazlıqları:

• Yüksək qiymət: Hibrid avtomobillər ənənəvi modellərdən bahadır.
• Batareyanın dəyəri: Batareyaların dəyişdirilməsi bahalıdır.
• Məhdud elektrik məsafəsi: Elektrik rejimində qət edilə bilən məsafə məhduddur.

Hidrogen (Hydrogen)

Üstünlükləri:

• Sıfır tullantı: Yalnız su buxarı emissiya edir.
• Yüksək enerji səmərəliliyi: Hidrogen mühərrikləri effektiv işləyir.
• Tez doldurulur: Hidrogen çənini doldurmaq elektrik avtomobilindən daha sürətlidir.

Çatışmazlıqları:

• Yüksək qiymət: Hidrogen avtomobillərinin istehsalı və istismarı bahadır.
• Partlama riski: Yanacaq kimi hidrogen daha təhlükəlidir.

Bioyanacaq (Biofuel)

Üstünlükləri:

• Yenilənə bilən enerji mənbəyidir: Bioyanacaq bitki və tullantılardan əldə edilir.
• Ətraf mühit üçün üstünlük: Emissiyası ənənəvi yanacaqlardan daha azdır.
• Mövcud mühərriklərlə uyğundur: Bir çox avtomobildə heç bir dəyişiklik etmədən istifadə edilə bilər.

Çatışmazlıqları:

• Kənd təsərrüfatına təzyiq: Yüksək miqdarda bioyanacaq istehsalı ərzaq məhsullarını məhdudlaşdıra bilər.
• Yüksək xərclər: Bioyanacaq istehsalı bahalıdır.
• Aşağı enerji sıxlığı: Benzin və dizellə müqayisədə daha az enerji verir.

Yanacaq Sərfiyyatını Azaltmağa Dəstək Olacaq 7 Məsləhət

1. Düzgün sürət seçin

Davamlı və orta sürətlə sürmək yanacaq sərfiyyatını azaldır. Ani sürətlənmələrdən və sərt əyləclərdən qaçın. Optimal yanacaq istifadəsi üçün çox yüksək və ya çox aşağı sürətdən çəkinin.

2. Avtomobilin texniki vəziyyətini yoxlayın

• Şin təzyiqi: Şinlərin düzgün təzyiqdə olması vacibdir. Aşağı təzyiq yanacaq sərfiyyatını artırır.
• Mühərrik yağı: Mühərrik yağı düzgün səviyyədə və təmiz olmalıdır. Yanlış yağ növü və ya zamanında dəyişilməyən yağ istifadə olunarsa, mühərrik daha çox enerji sərf edəcək.
• Hava filtri: Çirkli hava filtri mühərrikin daha çox yanacaq sərf etməsinə səbəb olur.

3. Artıq yükdən qurtulun

Avtomobilinizdə lazımsız əşyalar daşımaq yanacaq sərfiyyatını artırır. 100 kq artıq yük təxminən 5-10% əlavə yanacaq sərfiyyatına səbəb ola bilər.

4. Kondisionerdən ağılla istifadə edin

Kondisioner mühərrikin əlavə güc sərf etməsinə səbəb olur. Lazım olmadıqda onu söndürün və təbii havalandırmadan istifadə edin. Ancaq yüksək sürətlə gedərkən pəncərələri açıq saxlamaq da aerodinamik müqaviməti artıraraq sərfiyyatı artırır.

5. Yanacaq doldurarkən diqqətli olun

Yanacağı səhər və ya axşam, hava sərin olanda doldurun. Çünki bu zaman yanacaq sıxlığı daha yüksək olur və eyni miqdarda daha çox yanacaq alırsınız.

6. Marşrutu əvvəlcədən planlaşdırın

Tıxaclardan qaçmaq və ən qısa marşrutu seçmək yanacaq sərfiyyatını əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilər.

7. Kruiz-kontrol istifadə edin

Uzun məsafəli sürüşlər zamanı kruiz-kontrol sistemindən istifadə edərək yanacaq sərfiyyatını optimallaşdıra bilərsiniz. Bu sistem davamlı sürət saxlayaraq sərfiyyatı azaldır.

Bu məsləhətlər praktik sürücü təcrübələrinə əsaslanır və gündəlik istifadə zamanı həm yanacaq sərfiyyatını, həm də xərcləri azaltmağa kömək edə bilər.