Avtomobilinizi Sevindirin – Kondisionerə Düzgün Qulluq Etməklə Ona Nəfəs Verin

Avtomobilinizin kondisioneri sadəcə sərinlik yox, rahatlıq, sağlam hava və problemsiz sürüş deməkdir. Bəs heç düşünmüsünüzmü, kondisioner sisteminiz sizin rahatlığınız üçün nə qədər çalışır? 😊
Rahatlığımız üçün mühüm rol oynayan bu qurğu, kiçik bir detalda belə siqnal verə bilər. Elə isə gəlin birlikdə kondisionerin sirli dünyasına səyahət edək – kim bilir, bəlkə də çoxdan xəbərinizin olmadığı bir problemi vaxtında üzə çıxara bildiniz!

Avtomobil kondisioneri nədir və harada yerləşir?
Avtomobilin kondisioner qurğusu salon daxilində havanı sərinlətmək, nəmləndirməni tənzimləmək və hava dövranını yaxşılaşdırmaq üçün qurulmuş bir sistemdir. Bu qurğu sürücüyə və sərnişinlərə isti havalarda rahatlıq təmin edir. Kondisioner əsasən avtomobilin ön hissəsində – sükan arxasındakı mərkəzi idarəetmə panelinin daxilində yerləşir. Onun əsas hissələri mühərrik bölməsində olsa da, istifadəçi üçün nəzərdə tutulmuş düymələr və çıxış kanalları salonun ön hissəsində yerləşir.

Kondisioner sistemi nədən ibarətdir?
Avtomobil kondisioneri bir neçə əsas hissədən ibarətdir və bu hissələrin hər biri sistemin düzgün işləməsində mühüm rol oynayır. Budur kondisioner qurğusunu təşkil edən əsas hissələr:

1. Kompressor – Kondisioner sisteminin "ürəyi" sayılır. Mühərrikdən hərəkət alaraq soyuducu mayeni (freonu) sıxır və onu dövriyyəyə buraxır. Kompressor olmadan sistem işləyə bilməz.
2. Kondensator – Kompressordan çıxan yüksək təzyiqli, isti qaz halında olan soyuducu maddəni soyudaraq onu maye halına salır. Bu hissə adətən avtomobilin önündə, radiatora yaxın yerləşir.
3. Qurutma fişəngi (ya da filtri) – Kondensatordan sonra gələn maye freonu süzərək içindəki nəmliyi və çirkləri təmizləyir. Sistemə zərər vura biləcək yad cisimlərin qarşısını alır.
4. Genişlənmə klapanı (və ya qaz buraxıcı klapan) – Soyuducu mayenin təzyiqini aşağı salaraq onu buxarlandırıcıya ötürür. Burada freon qaz halına keçir və sərinləşdirici təsir göstərməyə hazır olur.
5. Buxarlandırıcı (evaporator) – Salon daxilində yerləşən bu hissə freonun buxarlanması ilə havanı soyudur. Hava buradan keçərkən sərinləyir və avtomobilin içinə verilir.
6. Ventilyator – Soyudulmuş havanı buxarlandırıcıdan keçirərək salonun müxtəlif hissələrinə ötürür.

Kondisioner sistemi üçün hansı maye və ya qazdan istifadə olunur?
Avtomobil kondisionerinin düzgün və səmərəli işləməsi üçün soyuducu qaz (digər adı ilə freon) adlı xüsusi maddədən istifadə olunur. Bu qaz sistem daxilində dövr edərək havanı soyutmaq üçün lazımdır.
Hazırda kondisioner sistemlərində əsasən aşağıdakı freon növləri istifadə olunur:
-R-134a – Uzun illər ərzində ən çox istifadə olunan soyuducu qazdır. Ətraf mühitə nisbətən daha az zərər verdiyi üçün əvvəlki nəsil R-12 qazını əvəz etmişdir.
-R-1234yf – Daha müasir və ekoloji baxımdan daha təmiz qaz növüdür. Son illərdə bir çox yeni avtomobillərdə bu qazdan istifadə olunur, çünki ozon təbəqəsinə ziyanı çox aşağıdır və atmosferdə parçalanması daha sürətlidir.
Bu qazlar qapalı sistem daxilində dövr edir və təzyiq altında maye halına, sonra isə qaz halına keçərək istiliyi salondan alır və çölə ötürür. Əgər sistemdə qaz azalıbsa və ya sızma varsa, kondisioner sərin hava vermir. Belə hallarda qazın miqdarı xüsusi avadanlıqla yoxlanılmalı və ehtiyac varsa, əlavə edilməlidir.

Sürücü kondisioner problemini necə anlaya bilər?
Kondisioner sistemi daim iş başında olan, lakin çox zaman diqqətdən kənarda qalan qurğudur. Onun nasazlığı sürüş rahatlığını pozmaqla yanaşı, bəzən daha ciddi xərclərə səbəb ola bilər. Aşağıdakı əlamətlər sürücüyə bu sistemdə problem olduğunu göstərə bilər:

1. Sərin hava gəlmir və ya hava ümumiyyətlə soyudulmur
Əgər kondisioner işə salındıqdan sonra hava sadəcə ventilyator vasitəsilə üfürülür, lakin soyudulmur, bu halda sistemdə freon qazının azaldığı, kompressorun sıradan çıxdığı və ya klapanlarda nasazlıq olduğu ehtimal olunur. Bu, ən yayğın əlamətlərdən biridir.
2. Kondisioner işləyərkən qəribə səslər eşidilir
Sistemdən cırıltılı, zırıltılı və ya döyüntü səsləri gəlirsə, bu, daxildə hansısa mexaniki hissənin zədələndiyini göstərir. Kompressorun içindəki hissələr dağılmış, ventilyator balanssız fırlanır və ya kəmərdə nasazlıq ola bilər.
3. Pis qoxu hiss olunur
Kondisioner açıldıqda avtomobil salonunda kif, nəm və ya xoşagəlməz qoxu hiss olunursa, bu, buxarlandırıcıda kif və bakteriyaların yığıldığını göstərir. Belə halda sistem dezinfeksiya olunmalı, hava filtri isə dəyişdirilməlidir.
4. Kondisioner işə düşəndə mühərrik gücdən düşür və ya sistem özü sönür
Əgər kondisioner işə düşən kimi avtomobilin gücündə azalma olur, titrəmə baş verir və ya mühərrik çətinliklə işləyirsə, bu kompressorun artıq yük altında çalışmasından xəbər verir. Həmçinin sistemin öz-özünə sönməsi elektrik nasazlığı və ya qoruyucu rölelərin işə düşməsi ilə əlaqəli ola bilər.
5. Şüşələr dumanlanır və ya havalandırma zəif işləyir
Əgər havalandırma zəif işləyirsə və avtomobilin şüşələri tez-tez içəridən dumanlanırsa, bu, kondisioner sistemində hava dövranının pozulduğunu və ehtimal ki, filtrin tıxandığını göstərə bilər.

Kondisionerə necə və nə zaman qulluq göstərilməlidir?
Avtomobil kondisionerinin fəsillərə uyğun baxımı (qulluğu) olduqca vacibdir və bu, onun uzunömürlü və problemsiz işləməsi üçün əsas şərtlərdən biridir. Bir çox sürücü yalnız yay fəslində kondisionerdən istifadə edir və onun ilboyu işləmədiyini düşünərək baxımını unudur. Halbuki, kondisioner il ərzində az da olsa işlədilməli və vaxtaşırı yoxlanmalıdır. Gəlin əsas qulluq məqamlarına baxaq:

1. Qış fəslində də kondisioneri işə salın
Soyuq havalarda da, ayda heç olmasa bir neçə dəfə kondisioneri qısa müddətə işə salmaq tövsiyə olunur. Bu, sistemin içərisindəki kompressorun, klapanların və boruların qurumasının qarşısını alır, eyni zamanda freonun dövr etməsi ilə yağlanmanı təmin edir. Bu sadə vərdiş kondisioner sisteminin ümumi sağlamlığını qoruyur.
2. Hər il ümumi texniki baxışdan keçirin
Avtomobilin illik texniki baxışı zamanı kondisioner sistemi də yoxlanmalıdır. Kompressorda sızma, qaz itkisi, qurutma fişənginin tıxanması və ya buxarlandırıcıda toz yığılması kimi problemlər vaxtında aşkarlanarsa, baha başa gələn təmir işlərinin qarşısı alınar.
3. Hava filtrlərini təmizləyin və ya dəyişin
Salon hava filtri (bəzən “kondisioner filtri” də adlanır) toz, kir və mikroorqanizmləri süzür. Bu filtr çirkləndikdə hava axını zəifləyir və sistem daha çox enerji sərf etməyə başlayır. Ən azı ildə bir dəfə, tozlu bölgələrdə isə daha tez-tez dəyişdirilməsi məsləhətdir.
4. Kondisioner qazını 2-3 ildən bir yoxlatdırın
Freon qazı azaldıqda sistem səmərəsiz işləyir, yəni həm hava kifayət qədər soyumur, həm də kompressor artıq yüklənərək sıradan çıxa bilər. Əgər hava əvvəlki kimi sərin deyilsə, qaz miqdarının və təzyiqinin yoxlanması lazımdır. İdeal halda, 2-3 ildən bir peşəkar ustada freon miqdarı və qazın vəziyyəti yoxlanmalıdır.
5. Qoxu və rütubət probleminin qarşısını alın
Zamanla buxarlandırıcı hissəsində nəm toplanaraq kif və bakteriya yarada bilər ki, bu da kondisioner işlədikdə xoşagəlməz qoxuya səbəb olur. Belə hallarda buxarlandırıcı dezinfeksiya olunmalı və sistem xüsusi təmizləyici vasitələrlə yuyulmalıdır.

Nəticə olaraq, kondisioner təkcə yayda sərinlik vermək üçün deyil, ümumi sürüş rahatlığını və hava keyfiyyətini qoruyan önəmli sistemlərdən biridir. Ona düzgün və vaxtında qulluq etməklə həm onun ömrünü uzatmaq, həm də bahalı təmir xərclərindən yayınmaq mümkündür.
Avtomobilinizi sevindirin – ona düzgün qulluqla nəfəs verin! 😊

Əgər avtomobilinizin mühərriki və digər texniki hissələri barədə daha ətraflı məlumat əldə etmək istəyirsinizsə, digər bloq yazılarımıza da nəzər yetirə bilərsiniz.
Oxuduğunuz üçün təşəkkür edirik 😊